Doğum tarihi 5 Haziran 1898 olan Federico García Lorca, Granada‘nın küçük bir kasabası olan Fuente Vaqueros’ta doğdu. Lorca, dört çocuğun en büyüğüydü ve bir öğretmen ile varlıklı bir toprak sahibinin çocuğuydu. Küçük yaşlardan itibaren sanata ilgi duymuş, edebi yeteneklerini keşfetmeden önce olağanüstü bir piyanist olarak kabul edilmişti. Doğa ve gençlik yıllarındaki kırsal Endülüs’ün sosyal koşullarının imgeleri, ilerleyen yıllarda yazdığı eserler üzerinde büyük etkide bulunacaktı. Ancak, İspanyol Roma halkı olarak bilinen “gitanos” ile olan etkileşimleri, bazı en saygıdeğer eserlerinin en büyük ilham kaynaklarından biri olacaktı.
Gitanos, 15. yüzyılın başlarında İspanya’ya geldiğinde, ülkenin diğer sakinleriyle barış içinde yaşamışlardı. Reyes Católicos’un saltanatı sırasındaki sürgünleri ve zulümleri sonucunda, bu azınlık grup yıllarca ayrımcılığa maruz kaldı ve onları olumsuz bir şekilde tasvir eden çeşitli stereotiplerin doğmasına neden oldu. Charisma, sanatsal yetenek ve zanaatkarlıkları için bir zamanlar takdir edilen bu göçebe insanlar, daha sonra dilenciler ve hırsızlar olarak görülmeye başlandı. Ancak, Lorca’nın Cante del poema jondo ve Romancero gitano adlı şiir derlemelerinde, Endülüs gitano’larını olumlu bir şekilde tasvir ettiği görülüyor. Bu eserlerde, onları kötü niyetli ve hırsız olarak temsil eden önceden var olan mitleri ve stereotipleri yok etmeye çalıştı. Gitanoları, İspanyol yetkililerinin beklentilerine uymamakta direnen bir şekilde takdir etti; çünkü Lorca da gücü elinde tutanların dayattığı katı sınırları sorgulayan biriydi. Onlarla dayanışma içindeydi, çünkü o da toplumsal beklentilerin dışında yaşadığı için muhafazakar hükümet tarafından zulme uğramıştı. Kültürel ve sınıfsal engelleri yıkmak için gösterdiği çaba sayesinde, Lorca hala gitano’lar ve payo’lar (İspanyol olmayan Roma olmayanlar) tarafından saygı görmektedir (Montes 105).
1919’da Lorca, İspanya’nın kültürel merkezi olarak kabul edilen Residencia de Estudiantes’te yaşayan Madrid’e taşındı. Burada, ünlü sanatçı Salvador Dalí ve yönetmen Luis Buñuel gibi ikonlarla tanıştı. Residencia’daki dersler, Marie Curie, Albert Einstein ve Juan Ramón Jimenez gibi ünlü konukları içeriyordu. Residencia, 20. yüzyılın en büyük zihinlerinin açık düşünceyi teşvik ettiği ve saygı gösterdiği bir forumdu. 1927 Kuşağı olarak bilinen ünlü bir yazar grubu oluştu. Bu grup, İspanyol halk kültürünü ve klasik edebi tarzları avangartla birleştirme arzusundan doğan bir işbirliği olarak ortaya çıktı. Başlangıçta şiirde bu kültürel boşluğu doldurmak için oluşturulan Generación del ’27, kısa sürede çeşitli disiplinlerden aydınların da dahil olduğu bir topluluğa dönüştü. Bu kişiler arasında sürealist ressam Óscar Dominguez, karikatürist K-Hito ve heykeltıraş Maruja Mallo bulunuyordu. Bu aydın bireylerin topluluğu, 1936’da İspanyol İç Savaşı’nın patlak vermesine kadar büyüdü ve gelişti. Sağcı diktatörlük altında sansür arttı, bilimsel ilerlemeler durduruldu ve birçok sanatçı, yazar ve düşünür İspanya’dan sürgün edildi.
1929’da, hala İspanya’dayken, Lorca yaratıcılık ve popülerlikte zirveye ulaştığına dair bir korku krizi geçiriyordu. Bu, yeni deneyimler ve ilham arayışını tetikledi. Ayrıca, en yakın ilişkilerinden bazılarıyla başa çıkmakta zorlanıyordu. Lorca, yakın arkadaşı heykeltıraş Emilio Aladrén ile arası açıldıktan sonra derin bir depresyona girdi. Bu ilişkinin sona ermesinden kısa bir süre sonra, genç yazar, en yakın arkadaşları Dalí ve Buñuel tarafından, Lorca’nın saflığını ve geleneksel yetişme tarzından kopma korkusunu alaya almak amacıyla yapıldığını iddia ettiği Un chien Andalou (Bir Endülüs Köpeği) adlı kısa süreli sürealist filmlerinin yayınlanmasıyla derinden ihanet yaşadı. Bu, hiçbir zaman doğrulanmasa da, Lorca tarafından doğrudan ilişkilendirilen bir film olarak algılandı. Resim sanatçısı ve yönetmenle olan dostluğundaki var olan problemlere ek olarak, bu film yapımı ilişkiye son darbeyi vurdu. Kişisel mücadelelerin yanı sıra, Lorca İspanya’daki siyasi durumdan. O, Miguel Primo de Rivera’nın diktatörlüğüne giderek daha da şüpheci hale gelmiş ve değişim görmek istemişti. İşte bu noktada şair, doğduğu ülkeyi geçici olarak terk etme kararını kesinleştirdi.
Lorca’nın New York’taki Durumu
Haziran 1929’da Lorca, Kuzey Amerika’ya yaptığı yolculuğa başladı ve hem New York’ta hem de Küba’da konferans vermesi planlanmıştı. New York’a vardığında, Lorca hızlı tempolu sokakların kaosundan heyecan duydu ve gökdelenlerin büyüklüğü karşısında hayran kaldı; ancak bu tutum, birkaç kısa hafta sonra dramatik bir şekilde değişecekti. Harlem’de Small’s Paradise olarak bilinen bir gece kulübünü ziyaret ettikten sonra, şehre duyduğu bu ilgi azalmaya başladı. Bu bar, bölgedeki Afroamerikan nüfusu tarafından sıkça ziyaret ediliyordu. Burada, Lorca, bu azınlık grubunun yoksulluğunu ve dışlanmışlığını gözlemledi. Onların özgürce var olma arzusunu, gitano’lar ve kendisi gibi algıladığı şey olarak benimsedi; çünkü kendisi de 20. yüzyıl İspanya’sının muhafazakar sınırlamaları tarafından dışlanmış hissederdi. Harlem’deki Afroamerikan nüfusunun karşılaştığı ayrımcılığı, şehrin diğer bölgelerinde karşılaştığı yaygın zenginlikle karşılaştırarak, Lorca New York’a karşı hayal kırıklığına uğradı. Bir zamanlar onu büyüleyen gökdelenler, artık toplumun mekanizasyonunu simgeliyordu; çünkü güneş ışığını kesiyor ve kendisinin çok sevdiği doğanın akışını bozuyordu. Şimdi şehri soğuk, acımasız ve insanlık dışı olarak görüyordu; çünkü onun kalbinde materyalizm vardı. Lorca için New York, insanın bedenini ve ruhunu istila eden hastalığı dengeleme çabasını temsil ediyordu ve o, doğduğu Endülüs topraklarına dönmeyi umutsuzca arzuluyordu (Montes 177).
Ángel Suhuquillo’nun Federico García Lorca ve Erkek Homoseksüelliğin Kültürü adlı kitabında, Suhuquillo, İspanyol kültürünün homoseksüelliğe bakış açısını ve bu durumun kanonik yazarlar ve sanatçıların eserlerine etkisini inceler. Suhuquillo, erken 20. yüzyıl İspanyol toplumunun yaygın homofobisi nedeniyle, Lorca ve diğer homoseksüel sanatçıların katkılarının olumsuz karşılandığını, bu kurumsallaşmış hoşgörüsüzlüğün modern eleştirmenler arasında bile bugün hâlâ izlerini taşıdığını iddia eder. Ünlü Lorca tarihçisi Ian Gibson, 2009’da Lorca y el mundo gay adlı bir biyografi yayımladı; bu eser şairin hayatını ve ilişki kurduğu sevgilileri detaylandırıyordu. Yazılarının yoğun bir şekilde homoerotik olarak değerlendirilmesinden dolayı, Lorca’nın birçok eseri 1954 yılında yasaklanmış ve 1975 yılına kadar sansürlenmişti, ki bu tarih İspanyol faşist lideri Francisco Franco’nun ölüm yılıdır. Şairin şüpheli homoseksüelliği, hâlâ Lorca’nın ailesi dahil olmak üzere pek çok insan tarafından tabu olarak kabul edilen bir konuydu. İspanyol toplumunu derinden etkileyen homofobinin bu konunun kabul görmesini geciktirdiği 1980’lerden itibaren ortaya çıkmıştır. Gibson, Lorca’nın erken şiirlerini yeniden okuduktan sonra, “Ben bir acılı, işkence görmüş, eşcinsel aşk keşfettim… Onun homoseksüelliğini inkar edenler artık susmalı veya en azından önyargılarını sorgulamalı. Bu, gerçeği açığa çıkarmak, yıllarca süren karartma ve sessizliğin ardından bir rahatlama” diye belirtir.
Lorca’nın hayatında en etkili kişilerden biri tiyatro aktrisi ve siyasi aktivist Margarita Xirgu’ydu. Genç yazarla 1926’da Madrid’deki bir barda tanıştıktan sonra, aktris Mariana Pineda’nın sahneye konulmasına davetiyeyi kabul etti; bu prodüksiyon, Salvador Dalí’nin kostüm tasarladığı yazın, Barcelonalı bir yazın olan Mariana Pineda’nın prömiyerini yapacaktı. Prodüksiyonun büyük başarısı, yazar ile aktris arasında uzun süreli bir dostluk ve yaratıcı ortaklık başlangıcını işaret etti. General Francisco Franco’nun diktatörlüğü döneminde faşist siyasi gerilimler arttıkça, açık fikirli aktris, açıkça sol görüşlü Komünist görüşleriyle bilinen ve bu nedenle “Margarita la Roja” (Kızıl Margarita) olarak anılan, aşırı sağ diktatörlüğe büyük bir tehdit oluşturuyordu.
Yaşamaya devam etmesi durumunda erken bir ölüme kurban gitme endişesi taşıyan Margarita, Lorca’yı yanına taşımak için onu teşvik etti. Ancak o dönemde son eseri La casa de Bernarda Alba’nın tamamlanmak üzere olduğuna karar vermişti ve oyun tamamlanana kadar doğduğu topraklarda kalmaya karar verdi. Ancak, kısa bir süre sonra onunla yeniden bir araya gelmeyi planlıyordu. Ne yazık ki, bunun gerçekleşmesine fırsat verilmeden, Lorca askerler tarafından bir tarlaya sürüklendi ve idam edildi.
Lorca ve edebiyatı, birçok edebi bilimci tarafından incelenmiş ve analiz edilmiştir. Konular çok sayıda ve çeşitli olmasına rağmen, bazı daha baskın çalışmalar, onun iddia edilen homoseksüelliği, eserlerindeki yaygın trajik determinizm hissi ve edebiyatındaki doğa simgeleri ve rolü üzerine odaklanmaktadır. İspanya’nın en verimli ve saygı gören yazarlarından biri olarak, Federico García Lorca, okurlarını metnin ötesine geçmeye ve insan durumunu daha iyi anlamalarına yardımcı olacak bağlantılar kurmaya zorlar; kültürel ve sosyal sınırları aşar. O’nun sesini susturma girişimlerine rağmen, Federico García Lorca’nın anısı ve mesajları doğduğu topraklarında ve ötesinde yaşamaya devam ediyor.
