İspanyolca Öğrenirken Yapılan En Yaygın Hatalar (Bölüm 3): Bu makalede, Türklerin İspanyolca öğrenirken sık yaptığı hataları ve bunlardan nasıl kaçınılacağını inceleyeceğiz. Telaffuz, yanıltıcı kelimeler ve diğer zorluklar hakkında ipuçları bulacaksınız. Bu hataların farkında olarak İspanyolcanızı daha hızlı geliştirebilirsiniz. Bu makalede ele alınan ana konular, “Edatlar: Por vs Para” ve “Dilbilgisi Hataları”.
5. Edatlar: Por vs Para
“Por” ve “Para”nın Kısa Bir Tarihçesi
İlginç bir şekilde, por önce ortaya çıktı ve Latincedeki pro (yani “için” veya “adına”) kelimesinden türetildi. Daha sonra para, por ve a’nın birleşimiyle oluşarak İspanyolcaya bir başka anlam kazandırdı.
Bu dilbilimsel bilgi, bu kelimelerin farkını anlamamıza yardımcı oluyor:
Para’yı por + yön olarak düşünün
Bu basit fikir, bu iki kelimenin farklı rollerini anlamanın temelini oluşturur.
Farkları Görselleştirmek
- Por, “aracılığıyla” veya “arasında” anlamına gelir ve geniş, belirsiz bir anlamı ifade eder.
- Para, belirli bir hedefe yönelir ve belirgin bir sonu ima eder.
Bu düşünceyle, kullanım alanlarını daha iyi keşfedebilirsiniz.
“Por” ve “Para”nın Üç Temel Kullanım Alanı
Aşağıdaki çerçeve, por ve para’yı üç ana boyutta ele alır: yer, zaman ve insanlar/nesneler.
1. Yer
Burada görselleştirme açıklayıcı olur. Por, “aracılığıyla”, “etrafında” veya “boyunca” anlamına gelirken; para, hedefi ifade eder ve “yönünde” veya “için” olarak çevrilebilir.
Örnekler:
| Por | Para |
|---|---|
| Vamos por las calles de la ciudad | Voy para tu casa |
| “Şehirde sokaklarda yürüyoruz…” | “Evine doğru gidiyorum” |
Por, bir alan içinde hareketi ifade ederken; para, bir varış noktasına doğru ilerler.
2. Zaman
Zamanla ilgili olarak por, bir dönem boyunca “aracılığıyla” geçmeyi ifade eder ve süresi belirtir (örneğin “beş gün boyunca” gibi). Para, belirli bir hedefi veya son tarihi belirler.
Örnekler:
| Por | Para |
|---|---|
| Por la tarde | Lo quiero para la tarde |
| “Öğleden sonra boyunca” | “Bunu bu öğleden sonraya kadar istiyorum” |
Por zamanı kapsarken, para bir son noktayı belirler.
3. İnsanlar ve Nesneler
Bu alan biraz daha zordur. Para’yı “hedef” olarak düşünün, por ise her şeyi kapsar. Para genellikle “yararına” anlamında kullanılırken; por “nedeniyle” veya “karşılığında” anlamına gelir.
Örnekler:
| Por | Para |
|---|---|
| Lo hice por ti | Lo hice para ti |
| “Bunu senin için yaptım” | “Bunu senin yararına yaptım” |
“Para”nın Başlıca Kullanımları
Görselleştirme, para’nın genellikle bir hedefe yönelimi ifade ettiğini gösterir. Başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Amaç veya niyet:
- Es para ti: “Bu senin için”
- Para hacerlo: “Bunu yapmak için”
- Yön veya varış noktası:
- Vamos para la casa: “Eve gidiyoruz”
- Görüşler:
- Para mí, no es buena idea: “Bence bu iyi bir fikir değil”
- Son tarih veya zaman ifadeleri:
- Tienes que estar listo para las 4pm: “Saat 4’e kadar hazır olmalısın”
Para, aynı zamanda fiillerden önce kullanılarak amacı ifade eder, örneğin: para hacerlo bien (“iyi yapmak için”) veya para llegar (“varmak için”).
“Por”un Başlıca Kullanımları
“Aracılığıyla” veya “arasında” anlamına gelen por, daha geniş ve esnek bir anlam yelpazesine sahiptir. Sıklıkla hacia, entre veya durante gibi diğer edatların yerine kullanılabilir.
- Neden veya sebep:
- Eso pasó por tu culpa: “Bu senin hatan yüzünden oldu”
- Por eso: “Bu yüzden…”
- Değiş tokuş:
- Te cambio este por otro: “Bunu başka bir şeyle takas ederim”
- Bir kişi veya araç tarafından:
- 100 años de soledad fue escrito por Gabriel García Márquez: “Yüzyıllık Yalnızlık Gabriel García Márquez tarafından yazıldı”
- Por avión: “Uçakla”
- “Boyunca” ve “arasında”:
- Vamos por la calle: “Sokakta yürüyoruz”
- Süre veya sıklık:
- Por la noche: “Gece boyunca”
- Por 2 horas: “2 saat boyunca”
Por, fiillerle sıkça kullanılır (örneğin, comenzar por, “ile başlamak”)—bu genellikle para ile mümkün değildir.
“Por” ve “Para” Arasındaki Farkı Gösteren Yaygın İfadeler
İspanyolca öğrenenler için bu örnekler, por ve para’nın aynı kelimelerle nasıl farklı anlamlar kazandığını netleştirir:
- Por qué vs para qué
- Por qué, “ne yüzünden” veya basitçe “neden” anlamına gelir.
- Para qué, “ne için” veya “ne amaçla” anlamına gelir.
- Por mí vs para mí
- Por mí, (bağlama bağlı olarak) “benim yüzümden” olarak çevrilebilir.
- Para mí, “benim için” (yararım için) anlamına gelir.
- Este tren va por Castellón vs Este tren va para Castellón
- Por Castellón: “Bu tren Castellón üzerinden geçiyor”
- Para Castellón: “Bu trenin varış noktası Castellón”
Bu örnekleri anlamak, İspanyolca’da por ve para arasındaki önemli farkı sağlamlaştıracaktır.
6. Dilbilgisi Hataları
Birçok ana dili İngilizce olan kişi, İspanyolca dilbilgisiyle ilgili zorluk yaşar.
Dilbilgisi hatalarını en aza indirmenize yardımcı olmak için en yaygın örneklerden bazılarını sunacağız. Bunları içselleştirerek İspanyolca akıcılığınızı büyük ölçüde artırabilirsiniz!
İspanyolca Fiillerin Karıştırılması: SER vs. ESTAR
Biraz İspanyolca çalıştıysanız, ser ve estar fiilleri arasındaki farkın İngilizce konuşanlar için karmaşık olabileceğini biliyorsunuzdur, çünkü İngilizce’de bu ayrım yoktur.
Birçok durumda, hangisinin kullanılacağını bilmek kolay olabilir. Ancak bazı durumlarda ayırt etmek daha zor olabilir.
Zamanla ve pratikle bu kavramlarda daha fazla ilerleme kaydettiğinizi göreceksiniz.
Ser kullanımı:
Ser, kalıcı veya uzun süreli özellikleri veya durumları tanımlamak için kullanılır.
Örneğin:
- El hombre es alto. (“Adam uzun.”)
Estar kullanımı:
Estar, geçici özellikler veya durumları ifade eder.
Örneğin:
- Paris está en Francia. (“Paris Fransa’dadır.”)
Daha fazla örnek:
| Yanlış X | Doğru O | Türkçe Çeviri |
|---|---|---|
| Ella es dormida. | Ella está dormida. | “Uyuyor.” |
| Mi vecino está amable. | Mi vecino es amable. | “Komşum kibar.” |
| La mujer está delgada. | La mujer es delgada. | “Kadın zayıf.” |
“Beğenmek” ve Gustar
Yeni öğrenenler gustar fiilini kullanırken sıkça hata yaparlar.
Gustar fiilini Türkçeye çevirdiğimizde, genellikle “beğenmek” anlamını veririz. Ancak Türkçedeki “beğenmek” ile İspanyolcadaki gustar arasında belirgin farklar vardır.
Örneğin:
- Me gusta mucho la paella.
“Paellayı çok beğeniyorum.”
Bu cümlede, me gusta aslında “bana zevk veriyor” anlamına gelir. Bu durumda paella, cümlenin öznesidir.
Yeni öğrenenler genellikle yo zamirini kullanarak hatalı bir şekilde cümlenin öznesi olarak kendilerini ifade ederler. Bu yüzden şöyle derler:
Yo me gusto la paella mucho, bu yanlıştır.
Paella’yı sevdiğinizi belirtmek istiyorsanız, yo zamirini kullanmamalı ve sadece şöyle demelisiniz: Me gusta la paella.
Bu hatalardan birini yaptığını düşünüyor musun?
Bu yaygın hataları düzeltmek ve İspanyolcanızı geliştirmek ister misiniz? Estudia’daki İspanyolca derslerimize katılın ve güvenle konuşmaya başlayın. Uzman eğitmenlerimiz, dili ustalaşmanız ve bu zorlukları aşmanız için sizi her adımda yönlendirecektir. Bugün bize ulaşın ve mükemmel İspanyolca yolculuğunuza başlayın!
